نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حدیقه بهرامی پیچاقچی ¹
• رضا نوروز ولاشدی ²
• محمدعلی غلامی سفیدکوهی ¹

¹ گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.

² گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

چکیده

تحلیل توزیع آلودگی هوا و عوامل مؤثر بر آن برای پیشگیری و کنترل آلودگی هوا امری ضروری است. هدف این پژوهش بررسی توزیع زمانی-مکانی آلودگی هوا و بررسی ارتباطِ آن با متغیرهای اقلیمی در گستره مازندران برای سال‌های 2018 تا 2022 به روش دورسنجی است. توزیع زمانی و مکانی آلودگی هوا به‌صورت روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه ‌با ‌استفاده‌از سنجنده TROPOMI در‌ محیط گوگل ‌ارث ‌انجین‌ برآورد شد. تحلیل مکانی نشان داد بیشترین مقدار آلودگی هوا در دوره مورد مطالعه در شرق مازندران و ارتفاعات صفر تا 500 متر بوده است. تحلیل نقطه تغییر به روش آزمون همگنی پتیت انجام شد. نتایج نشان داد غلظت گازهایCO ، O3 و SO2 در برخی ماه‌ها افت نزولی معنی‌داری دارند. اما مقدار متوسط NO2 در ماه اکتبر سال 2020 به‌صورت صعودی در سطح 05/0 معنی‌دار بوده است. غلظت NO2 در زمستان و پاییز بیشتر است. بیشترین غلظت O3 در زمستان و بهار است. اما بیشترین غلظت SO2 مربوط به فصل زمستان و پاییز است. در نهایت با بررسی ضریب همبستگی پیرسون مشخص شد تعداد ساعاتِ‌آفتابی با ضریب بین 5/0 تا 8/0 مؤثرترین مؤلفه اقلیمی بر آلودگی هوا است. در نتیجه عوامل هواشناختی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر پراکندگی زمانی-مکانی آلودگی هوا اثر می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها

• آزمون همگنی
• آلاینده
• سنجنده
• مازندران
• ماهواره

موضوعات

• آلودگی هوا

عنوان مقاله [English]

Studying the Effect of Climatic Variables on the Temporal Distribution of Air Pollution Using Sentinel-5P Data in Mazandaran Province

نویسندگان [English]

• Hadigheh Bahrami-Pichaghchi ¹
• Reza Norooz-Valashedi ²
• Mohammad Ali Gholami Sefidkouhi ¹

¹ Department of Water Engineering, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran

² Department of Water Engineering, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran

چکیده [English]

Analyzing the distribution of air pollution and the factors affecting it is essential for the prevention and control of air pollution. The purpose of this research is to investigate the temporal-spatial distribution of air pollution and its relationship with climatic variables in the Mazandaran area for the years 2018 to 2022 by remote sensing method. The temporal and spatial distribution of air pollution was estimated daily, monthly, seasonally and annually using the TROPOMI in the GEE environment. Spatial analysis showed that the highest amount of air pollution in the studied period was in the east of Mazandaran and at altitudes of zero to 500 meters. Analysis of the change point was performed by the Petit homogeneity test method. The results showed that the concentrations of CO, O3 and SO2 gases have a significant decrease in some months. But the average amount of NO2 in October 2020 has been significant at the level of 0.05. Finally, by examining the Pearson it was determined that the number of hours of sunshine with a coefficient between 0.5 and 0.8 is the most effective climate component on air pollution. As a result, meteorological factors directly and indirectly affect the temporal-spatial distribution of air pollution.

کلیدواژه‌ها [English]

• Homogeneity test
• pollutant
• sensor
• Mazandaran
• satellite