2024-03-29T02:12:52Z
http://www.jewe.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4790
محیط زیست و مهندسی آب
1396
3
1
بررسی اثرات انتشار گازهای گلخانه ای بر عرضه و تقاضای آب آبیاری در حوزه های آبخیز استان قزوین
ابوذر
پرهیزکاری
انتشار روزافزون گازهای گلخانهای ازجمله عواملی است که طی دهههای اخیر بر سرعت بهوجود آمدن پدیده تغییر اقلیم تأثیر گذاشته است. در مطالعه حاضر ابتدا با بهرهگیری از دادههای سری زمانی سالهای 1392-1385 و مدل شبیهسازی RCM-PRECIS اثر انتشار گازهای گلخانهای بر متغیرهای اقلیمی دما و بارش تحت سناریوهای مختلف در حوزههای آبخیز استان قزوین بررسی شد. سپس، جهت بررسی میزان اثرگذاری متغیرهای دما و بارش بر عملکرد محصولات منتخب از روش حداقل مربعات معمولی (OLS) و تحلیلهای رگرسیونی استفاده شد. در ادامه با لحاظ نمودن نتایج تحلیل رگرسیونی در مدل برنامهریزی ریاضی مثبت (PMP)، میزان تغییرات بهوجود آمده در عرضه و تقاضای آب آبیاری و تولیدات بخش کشاورزی در حوزههای آبخیز استان قزوین بررسی شد. نتایج نشان داد که انتشار گازهای گلخانهای تحت سناریوهای A، B و C، متغیرهای اقلیمی دما و بارش را به میزان 43/0 تا 27/1 درجه سلیسیوس و 1/14- تا 31/1 میلیمتر متأثر میسازد. این امر عملکرد محصولات منتخب را در سطح حوزههای آبخیز استان قزوین تغییر میدهد. با تغییر در عملکرد، سطح زیر کشت محصولات زراعی از 51/10- تا 17/3 درصد، میزان عرضه آب آبیاری از 4/10- تا 64/1 درصد و میزان تقاضای آب آبیاری از 60/1 تا 35/7 درصد تغییر میکند. همچنین، نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین کاهش شکاف بین عرضه و تقاضای آب آبیاری در حوزههای آبخیز خررود و شاهرود به میزان 20/9 و 82/1 درصد حاصل میشود. با برآورد شکاف بین عرضه و تقاضای آب آبیاری میتوان تصمیمات درخور و مناسبی را جهت پایداری منابع آب در سطح حوزههای آبخیز استان قزوین اتخاذ نمود.
برنامه ریزی ریاضی مثبت
تقاضای آب
گازهای گلخانه ای
مدل گردش عمومی
قزوین
2017
03
21
1
15
http://www.jewe.ir/article_42104_d57d18e153b7fc81e7c695b2eb91785e.pdf
محیط زیست و مهندسی آب
1396
3
1
انتخاب مناسبترین گزینه پیشنهادی احداث سازه ذخیرهسازی آب با استفاده از روشهای ANP و AHP (مطالعه موردی: طرقبه و شاندیز)
افسانه
فرپور
عباس
خاشعی سیوکی
با توجه به کمبود منابع آب شرب و اهمیت آن در اقتصاد هر منطقه، لزوم توجه به مکانهای مناسب جهت ذخیرهسازی و استحصال آب دارای اهمیت است. بدین منظور مطالعهای در خصوص استفاده از روشهای تحلیلی مانند AHP و ANP در تعیین مکان مناسب احداث سد مخزنی در شهرهای طرقبه و شاندیز واقع در استان خراسان رضوی انجام شد. معیارهای انتخابی در این تحقیق 5 پارامتر حجم مخزن، خسارت مخزن، رواناب، موقعیت مکانی و زمینشناسی است. 8 نقطه در طرقبه و 4 نقطه در شاندیز دارای پتانسیل مناسب بهمنظور احداث سازه ذخیره آب میباشند. بدین ترتیب در شهر طرقبه مکانی که نسبت به سایر نقاط از میزان رواناب و حجم مخزن بالاتری برخوردار است و در شهر شاندیز نقطهای که دارای امتیاز زمینشناسی و موقعیتمکانی بالاتری است بهعنوان مناسبترین مکان برای احداث سد پیشنهاد شدند. نتایج نشان داد علیرغم اینکه روش ANP توسعه بیشتری نسبت به روش AHP داده است، در این پژوهش نتایج هر دو روش تقریباً یکسان بود.
بند
ذخیره آب
تحلیل سلسهمراتبی
فرآیند تحلیل شبکهای
2017
03
21
16
29
http://www.jewe.ir/article_42698_163243fe2b9daf7862e2336d88723bdf.pdf
محیط زیست و مهندسی آب
1396
3
1
کاربرد شبکه عصبی جهت مدلسازی حذف کروم از محلولهای آبی با استفاده از نانو ذرات آهن اکسید
الهام
اسراری
وحیده
خسروی
امروزه یکی از مهمترین مشکلات زیست محیطی، آلودگی فاضلابهای صنعتی حاوی فلزات سنگین است. کروم شش ظرفیتی بهعنوان فلز سنگین، یکی از آلایندههای مهم محیط زیست محسوب میشود. هدف از این تحقیق استفاده از شبکه عصبی برای مدلسازی حذف کروم با استفاده از نانو ذرات اکسید آهن (Fe2O3) و مقایسه آن با روشهای آزمایشگاهی میباشد. تأثیر عوامل مهمی مانند pH، غلظت اولیه محلول، مقدار جاذب، زمان تماس و دما بر روی فرآیند حذف کروم بررسی شد. بیش از 90% کروم تحت شرایط 3=pH، غلظت اولیه کروم 10میلیگرم در لیتر، مقدار نانو ذره 1 گرم در لیتر، زمان تماس 60 دقیقه و در دمای 27 درجه سانتی گراد حذف گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، مدل شبکه عصبی توانست بازده جذب کروم را با تابع انتقال تانژانت سیگموییدی در لایه پنهان و تابع انتقال محرک خطی در لایه خروجی پیشبینی کند. الگوریتم لونبرگ- مارکوارت با توجه به خروجی شبکه با حداقل میانگین مربعات خطا (MSE) برای آموزش و اعتبار سنجی اعمال گردید. ضریب همبستگی بالای حاصل از مدلسازی شبکه عصبی (996/0R2ANN =) و نزدیک بودن به ضریب همبستگی نتایج تجربی (998/0 = R2Exp) نشان داد که مدل قادر به پیش بینی حذف کروم از محلول های آبی با استفاده از نانو ذرات اکسید آهن میباشد.
واژگان کلیدی: حذف
شبکه عصبی مصنوعی
غلظت کروم
نانو ذرات اکسید آهن
2017
03
21
30
39
http://www.jewe.ir/article_40978_8ceca06b17bb49a3ed443fcf8c273ef7.pdf
محیط زیست و مهندسی آب
1396
3
1
بررسی خصوصیات جریان در سرریز شوت سد گِلوَرد نکا با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی
میلاد
فضل اله نژاد
خسرو
حسینی
حجت
کرمی
سعید
فرزین
در سالهای اخیر با بالا رفتن استاندارد ایمنی سدها، علاقه مهندسین هیدرولیک به طراحی یک سیستم استهلاک انرژی اقتصادی و مطمئن در مجاری اصلی تخلیه سیلاب، افزایشیافته است. سرریز لبهآبریز و پرتابکننده جامیشکل ازجمله پرکاربردترین سرریزها و مستهلک کنندههای انرژی محسوب میشوند. این پژوهش با هدف مدلسازی و بررسی خصوصیات هیدرولیکی جریان روی شوت همگرا و پرتابه جامیشکل با شیب منفی در سد گِلوَرد نکا با استفاده از نرمافزار Flow-3D و مقایسه نتایج حاصل از تغییر هندسه سرریز این سد نسبت به مدل اصلی انجام شد. مقایسه صحتسنجی مدل عددی با نتایج مدل فیزیکی نشان داد که مدل RNG مناسبترین مدل آشفتگی است. همچنین، در خصوص ابعاد سلولهای محاسباتی، نتایج آنالیز حساسیت مشخص کرد که مش مربعی با ابعاد 6/0 مترمناسبترین اندازه مش است. با توجه به نتایج حاصل از مدلسازی عددی، به علت بیشتر شدن سرعت جریان از 20 متر بر ثانیه در انتهای شوت و حداکثر فشار 70000- پاسکال در این ناحیه، پدیده کاویتاسیون قوس دایرهای انتهای شوت را تهدید میکند. از اینرو شیب و شعاع قوس تعدیل گردید و نتایج تحلیل عددی مجدداً بررسی شد.نتایج بیانگر آن بود که با کاهش شیب شوت، نقاط بحرانی پدیده کاویتاسیون از 3 به 1 نقطه کاهش یافت. همچنین تغییر شعاع قوس دایرهای، بهطور قابلملاحظهای بر خصوصیات هیدرولیکی اثرگذار نبوده و فقط با افزایش شعاع، افزایش طول پرتاب 5 متری مشاهده گردید.
خصوصیات هیدرولیکی
سد گِلوَرد
کاویتاسیون
مدل آشفتگی
مدل عددی Flow-3D
2017
03
21
40
53
http://www.jewe.ir/article_43278_b4366efb153976a86750fbcc65d239c7.pdf
محیط زیست و مهندسی آب
1396
3
1
طراحی و ساخت پوشش فیزیکی فومتالات با استفاده از ضایعات پلیمری بهمنظور کاهش تبخیر از پسابهای اسیدی
حمیده
افخمی
حسین
ملکی نژاد
عصمت
اسماعیلزاده
ابوالفضل
عزیزیان
یکی از فراوانترین انواع ضایعات پلیمری، بطریهای نوشیدنی میباشد که درزمینه بازچرخش این مواد اقدامات اساسی انجامشده بسیار محدود است. همواره حجم عظیمی از این ضایعات بهعنوان زباله وارد محیطزیست میگردد. پژوهش حاضر باهدف کاهش تبخیر از منابع آبی مجتمع مس سرچشمه و همچنین مصرف بهینه ضایعات عظیم این پلیمر انجام شد. به این منظور پوشش فیزیکی شناوری به نام فومتالات طراحی گردید که حاصل تزریق صنعتی پلیاستایرن در قالبهای پرشده با بطریهای دلستر میباشد. پوششهای فراهمشده، بعد از آمادهسازی و ساخت، به محل احداث حوضچههای تحقیقاتی واقع در مجاورت سد رسوبگیر مجتمع مس سرچشمه منتقل گردیدند. کارایی پوشش در کاهش میزان تبخیر از سطح آب به مدت دو ماه موردبررسی و آنالیز قرار گرفت. نتایج بهدستآمده مؤید تأثیر مثبت این پوشش در کاهش میزان تبخیر تا بیش از 90 درصد میباشد. درنهایت با توجه به عملکرد دومنظوره پوشش فوق، طرح ارائهشده میتواند طرحی موفق و کارآمد در راستای حفظ محیطزیست و مقابله با چالش کمآبی تلقی گردد.
پوشش فیزیکی شناور
تلفات آب
مجتمع مس سرچشمه
محیطزیست
منابع آب
2017
03
21
54
65
http://www.jewe.ir/article_43784_c3225a75b0851e2ed6ee8e6363362c65.pdf
محیط زیست و مهندسی آب
1396
3
1
پیشبینی روند رسوبگذاری در رودخانه قرهسو با استفاده از مدل GSTARS3
مطلب
بایزیدی
نادر
کرمی
انجام بررسیهای پایه منابع آب و برآورد میزان فرسایش و رسوب، اهمیت فراوانی بهمنظور محاسبه و طراحی دقیق حجم مخازن سدها دارد. مدلهای ریاضی یکی از ابزارهای مهم برای پیشبینی مقدار رسوبگذاری در بستر رودخانهها و مخازن سد است که بر معادلات حاکم بر پدیدههای مؤثر در انتقال، توزیع، انباشت و آبشستگی رسوب مبتنی میباشند. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل GSTARS3 رسوبگذاری در رودخانه قرهسو در دشت کرمانشاه پیشبینی گردید. بدین منظور قطعهای به طول 18 کیلومتر مشتمل بر 60 مقطع عرضی بهعنوان بازه مطالعاتی انتخاب و 7 مدل ریاضی موجود در GSTARS3 برای بازه مذکور بررسی گردید. در مقاطع مختلف با استفاده از روش الک و روش هیدرومتری منحنی دانهبندی رسوبات تهیه گردید. نتایج نشان داد مدل یانگ از عملکرد بهتری در پیشبینی پروفیلهای طولی و عرضی برخوردار است. ازاینرو در رودخانه قرهسو با استفاده از بهترین مدل برای 10 سال بعد، میزان رسوبات انتقالیافته حدود 329536 تن برآورد شد. همچنین نتایج نشان داد مدل GSTARS3 با توجه به مقدار ضریب همبستگی 85/0 بین پروفیل طولی بستر اولیه با پروفیل طولی محاسبهشده، تطابق خوبی برای بررسی روند رسوبگذاری در رودخانهها دارد. ازاینرو از این مدل میتوان برای مطالعه مکانیسم رسوبگذاری در سایر رودخانههای کشور نیز استفاده نمود.
پروفیل رودخانه
رسوب
مقطع عرضی
رابطه یانگ
2017
03
21
66
80
http://www.jewe.ir/article_43664_2d9ee26dc3ce19b0e175538aade4cbe3.pdf
محیط زیست و مهندسی آب
1396
3
1
ارزیابی اقتصادی اثرات پخش سیلاب بر منابع آب و کشاورزی (مطالعه موردی: دشت موسیان، شهرستان دهلران)
محمد رضا
جعفری
قباد
رستمی زاد
زهرا
خانبابایی
مهار سیلابها، تغذیه مصنوعی سفرههای آب زیرزمینی و کوشش در بهینهسازی بهرهوری از منابع آب و خاک از مهمترین فوایدی هستند که درنتیجه پخش سیلاب بر آبخوانهای کشور بهدستآمده است. هدف از این پژوهش ارزیابی و تعیین میزان اثرات اقتصادی طرح پخش سیلاب بر منابع آب و کشاورزی دشت موسیان دهلران از طریق پایش و ثبت دادههای مربوطه بهطور پیوسته و مداوم میباشد. برای این منظور با استفاده از معیارهای ارزیابی اقتصادی طرحهای سرمایهگذاری اقدام به تعیین میزان سودآوری و توجیه اقتصادی طرح در منطقه موردمطالعه شد. نتایج نشان داد سطح زیر کشت اراضی آبی روستاهای پاییندست آبخوان در سال 91 نسبت به سال پایه حدود 5/3 برابر شده است. همچنین ارزشافزوده حاصل از سیلاب تزریقشده بر اساس اندازهگیری حجم سیلاب کنترلشده برابر 6/14 میلیون ریال، ارزشافزوده علوفه تولیدی عرصه آبخوان برابر 1354 میلیون ریال، ارزشافزوده چوب تولیدی عرصه برابر 4/13 میلیون ریال، ارزشافزوده بخش کشاورزی برابر 657 میلیون ریال برآورد شد. شاخصهای ارزیابی اقتصادی طرح NPV، ROR و B/C به ترتیب برابر 1399 ریال، 38/0 و 87/2 برآورد شدند که نشان دهنده توجیه اقتصادی طرح میباشند.
ارزیابی اقتصادی
پایش
پخش سیلاب
توجیه اقتصادی
شاخصهای ارزیابی
2017
03
21
81
93
http://www.jewe.ir/article_44040_1493813bc756cec20671b3983d69d2e9.pdf
محیط زیست و مهندسی آب
1396
3
1
بررسی آزمایشگاهی اثر صفحات مثلثی شکافدار بر تغییرات بستر آبراههها
محسن
درستی
محمد
محمودیان شوشتری
احمد
فتحی
تحقیقات نشان داده است که سازههای زیستمحیطی در زمینه هزینه، اجرا، نگهداری، تعمیر و کارایی محیط زیست و کمک به حفظ سواحل در رودخانههای مئاندری نسبت به سازههای جایگزین نظیر پوشش سنگچین و آبشکنها عملکرد بهتری دارند. صفحات مثلثی شکافدار ازجمله سازههای زیستمحیطی است. این مطالعه با هدف بررسی اثر صفحات مثلثی شکافدار بر تغییرات بستر آبراهههای رسوبی در فلوم قوسی 90 درجه با نسبت (R/B=4 و R و B بهترتیب شعاع قوس و عرض فلوم) انجام شد. بدین منظور آزمایشها با سه فاصله چهار، شش و هشت برابر طول مؤثر (Le) در اعداد فرود 287/0، 304/0 و 322/0 و در شرایط آب زلال انجام گردید. مصالح بستر از جنس ماسه با قطر متوسط (d50) معادل 5/1 میلیمتر و ضریب انحراف معیار هندسی (σ) معادل 22/1 انتخاب شد. زاویه صفحات نسبت به ساحل بالادست ثابت در نظر گرفته شد. در پایان آزمایشها توپوگرافی بستر و اطلاعات لازم برداشت شد. نتایج نشان داد که با تعبیه صفحات به قوس خارجی فلوم، در دماغهی صفحات آبشستگی موضعی رخ داد. با افزایش فاصلهی بین صفحات عمق آبشستگی موضعی حول دماغهی صفحات افزایش یافت. بهطوریکه فاصلهی 4Le نسبت به فواصل 6Le و 8Le عملکرد بهتری در کنترل آبشستگی موضعی حول صفحات داشت. مصالح شسته شده بستر در پشت صفحات و نزدیک به ساحل خارجی ترسیب یافتند. با افزایش فاصلهی بین صفحات و با توجه به بیشتر شدن فضای بین صفحات، مصالح شسته شده بستر طول بیشتری از فلوم را به خود اختصاص دادند و درنتیجه بیشینه ارتفاع پشته ترسیبی کاهش یافت.
توپوگرافی بستر
سازههای زیست محیطی
رسوب
حفاظت سواحل
2017
03
21
94
108
http://www.jewe.ir/article_44793_f1e0c3742748e36362de0c889259a189.pdf